Anafylaxie, ofwel anafylactische shock of een anafylactische reactie, is een plots optredende overgevoeligheidsreactie op een lichaamsvreemde stof (allergenen) zoals een geneesmiddel, voedingsmiddel of insectenbeet. Dit is een gevaarlijke reactie die daarom ook direct behandeld moet worden.
Tijdens een anafylactische shock wordt je immuunsysteem aangevallen door het immunoglobuline-E allergeen. Immunoglobuline-E zorgt ervoor dat bepaalde witte bloedcellen veel histamine gaan produceren. Histamine is de stof die symptomen van een anafylactische reactie veroorzaken.
Een anafylactische shock kan gelijk of binnen een uur ontstaan na aanraking met een allergeen. Het kan levensbedreigend zijn en daarom is het belangrijk om snel te handelen. U kunt het goed behandelen door adrenaline in uw lichaam te spuiten. In sommige gevallen is een opname in het ziekenhuis nodig.
Bij anafylaxie heeft u symptomen die binnen enkele seconden tot twee uur, nadat u in contact bent gekomen met een allergeen, optreden. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Zwelling van de keel.
- Jeukende lippen, tong, keel en ogen.
- Verstopte neus of een loopneus.
- Druk op de borst.
- Niezen.
- Hoesten.
- Buikkrampen, misselijkheid en diarree.
- Afwijkende hartslag.
- Lage bloeddruk.
- Duizeligheid en flauwvallen.
- Shocktoestand.
- Galbulten.
- Kortademigheid of piepende ademhaling.
- Jeuk, roodheid en zwelling van de huid.
Het stofje histamine verwijdt de bloedvaten, waardoor vocht uit de bloedbaan naar de weefsels gaat. In sommige gevallen bij hele extreme anafylactische shock kunnen de bloedvaten zo snel verwijden dat er een levensgevaarlijke shocktoestand ontstaat.
Het is belangrijk om uw allergeen vast te stellen. Hiervoor kunt u contact opnemen met uw huisarts. Hij zal u vragen naar het verloop van uw klachten en een lichamelijk onderzoek bij u uitvoeren. Als u last heeft van anafylaxie, kunt u de volgende dingen doen:
- Probeer contact met de stof, waar u allergisch voor bent, te vermijden. Zelfs het kleinste spoortje van de stof kan een heftige reactie geven.
- Gebruik een adrenaline-injectie als u een aanval heeft. Adrenaline verlicht de symptomen van anafylaxie. Het wordt gebruikt als noodbehandeling van een ernstige allergische reactie. Ook bij zwangerschap of als u borstvoeding geeft, kan de adrenaline-injectie worden gebruikt. In Nederland zijn er twee soorten adrenalinepennen: JEXT en EpiPen.
U moet weten dat het risico op een anafylactische reactie altijd zal bestaan. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van goede informatie en om voorbereid te zijn. Hoe beter u bent voorbereid, hoe groter de kans dat uw leven wordt gered.
Omdat anafylaxie een ernstige allergische reactie is die levensbedreigend kan zijn, is het belangrijk om goed op te letten. Neem met spoed contact op met uw huisarts of het noodnummer 112 voor een ambulance als u een anafylactische reactie vermoedt met symptomen, zoals:
- De lippen, keel of tong worden steeds dikker.
- Opgezwollen lippen, keel of tong in combinatie met:
- Een piepende ademhaling.
- Benauwdheid.
- Versnelde hartslag.
- Duizeligheid of flauwvallen.
- Buikpijn met buikkrampen.
- Overgeven.
De basisbehandeling van een arts zal bestaan uit het toedienen van adrenaline via inspuiting in een spier of via een infuus. Daarbij worden de belangrijkste organen (hart, hersenen en nieren) bewaakt. Als het nodig is, krijgt u zuurstof toegediend en een infuus met vocht. In sommige gevallen is een ziekenhuisopname nodig voor observatie.
