Als u slikproblemen heeft, is het voor u moeilijk en soms zelfs onmogelijk om voedsel of vloeistoffen door te slikken. Moeite met slikken heet ook dysfagie. Bij het slikken zijn veel spieren en zenuwen betrokken. Om goed te kunnen slikken, moeten deze spieren goed kunnen werken. Anders kunnen er problemen ontstaan, zoals verslikken. Er zijn verschillende oorzaken mogelijk voor slikproblemen:
- Spierziektes.
- Verstandelijke beperking.
- Neurologische aandoening.
- Aandoeningen aan de stembanden of aan het strottenhoofd.
- Aandoening van de slokdarm.
- Infecties.
- Ouderdom.
- Beroerte.
- Bepaalde medicijnen.
Extremere oorzaken van slikproblemen zijn kanker in de slokdarm, hoofd-hals regio, longen of maag.
Als u last heeft van ergere slikproblemen, kan het nodig zijn dat u sondevoeding moet krijgen. Dit is vloeibare voeding die door een slangetje via de neus in de maag terechtkomt.
Klachten die veroorzaakt worden door slikproblemen zijn:
- Kokhalzen.
- Moeite hebben met het doorslikken van het eten.
- Pijn bij slikken.
- Hoesten tijdens eten.
- Verslikken.
- Eten en drinken dat omhoog komt na het doorslikken.
- Speekselverlies.
- Minder eetlust of zin om te eten.
- Gewichtsverlies.
- Uitdroging.
Het is mogelijk dat de klachten vanzelf weer overgaan. Als uw klachten zijn ontstaan door een onderliggende aandoening, is het meestal mogelijk dat u een behandeling krijgt zodat de klachten afnemen of verdwijnen.
Als u slikproblemen heeft door slokdarmkanker, stop dan met roken en het drinken van alcohol. Vooral als u overmatig gebruik maakt van beide middelen, kan de kans op slikproblemen toenemen.
Een diëtist kan u advies geven over voeding en drinken die u kunnen helpen bij het voorkomen van verslikken, uitdroging of ondervoeding. Mogelijke aanpassingen bestaan voor zowel eten als drinken. Een aantal adviezen voor voeding zijn:
- Vermijd droog of korrelig gestructureerd eten, zoals pudding of soep.
- Neem in plaats van water uw medicijnen in met bijvoorbeeld appelmoes of vla. Ga hierbij wel na of de medicijnen ingenomen kunnen worden met melkproducten.
- Snijd uw eten klein.
Adviezen bij dranken zijn:
- Verdik uw drankjes.
- Drink meer koude en zure drankjes, zoals sap of karnemelk.
Er bestaan ook sliktrainingen voor patiënten met slikproblemen. Hierbij leert u bijvoorbeeld om te slikken waarbij u uw kin op de borst legt, om krachtiger te slikken en om de luchtwegen voor een langere tijd dicht te houden, zodat de slokdarm langer open blijft. Voorbeelden van een aantal oefeningen die u zou kunnen doen, zijn:
- Slikken met uw kin op de borst.
- Krachtiger leren slikken.
- De stembanden leren dichthouden tijdens het slikken.
- De luchtwegen langer dicht houden en de slokdarm langer open houden.
Als u moeite heeft met slikken of een ziekte heeft waardoor u slikproblemen kunt krijgen, neem dan contact op met uw huisarts. Zo nodig zal de huisarts u verwijzen naar een specialist zoals een logopedist of kno-arts.
Als u een operatie heeft gehad voor een achterliggende aandoening of ziekte waarbij u ook slikproblemen heeft gekregen en u nu veel pijn of koorts heeft, neem dan contact op met een verpleegkundige of arts.
Als het u niet lukt om uw nodige medicijnen te slikken door uw slikproblemen, vraag dan uw arts of apotheker om advies.